• Vanaf de breuklijn

    Robert Menasse is een Oostenrijks schrijver van wie de recente roman De Uitbreiding op het lijstje staat genaamd Boeken die ik wil lezen. Bij de bibliotheek probeerde ik het laatst op te zoeken, maar het online boekinformatiesysteem lag plat. Ouderwets op naam zoeken in een kast met romans kan nog steeds. Het betreffende boek kon ik niet vinden, maar wel de verhalenbundel De Amerikaanse Bril.

    De bundel bevat verhalen die gepubliceerd werden in de periode 2000 – 2010 in verschillende literaire tijdschriften. Thema’s zijn Wenen (uiteraard) maar ook grote omwentelingen in de geschiedenis zoals de val van de muur, 9/11, de moord op kennedy, revolutie in Chili en uiteraard mei 1968. Waar was jij op dat moment, is een rode draad in veel verhalen. Nieuws als achtergrondrumoer bij levensverhalen. Beetje literaturig, maar leuke bundel.

    En terugdenkend aan 9/11: wat lijkt dat lang geleden. Misschien omdat we ons opnieuw op een breuklijn in de wereldgeschiedenis (lijken te) bevinden, maar bij veel van wat ik lees denk ik: ja, maar dat is lang geleden.

    ____

  • Alles is een box

    Vlak voordat het gaat regenen in Rotterdam maak ik deze foto. ‘Everything is a box’ leren ze je bij houtbewerking, en als ik zoek, bij webdevelopment ook.

    • Een afvalbox
    • Een supermarktbox
    • Een rijdende box (diverse soorten)
    • Een broodopslagbox (leeg)
    • Een metrostationsbox
    • Een mensenslaapbox (diverse soorten)
    • Een betonnen box waar je op kan lopen (stoep)

    Alleen de lucht. De lucht is vormvrij.

    ____

  • Duitslandtour (8)

    Een Deutschlandticket beperkt je tot lokaal en regionaal vervoer. Dat betekende dat ik via stop- en sneltreinen in Zuid-Duitsland kwam. Intercity en hogesnelheidstreinen zijn uitgesloten. Dat is niet erg: de reis was belangrijker dan de bestemming. Voor de terugreis van München naar Nederland koos ik voor de hogesnelheidslijn.

    De stiltecoupe in de hogesneleheidslijn is wel andere biotoop dan het Deutschlandticket. Nu, voor de prijs van dit snelle kaartje naar huis kan je bijna twee maanden ongelimiteerd met stoptreinen heen en weer. Logischerwijs is langzamer reizen een prijs die voor veel mensen de enige betaalbare oplossing is. Dat maakt een ander soort reiziger.

    En hoewel het snel gaat, is de hogesnelheidslijn dwars door Duitsland (Hannover-Fulda) wel tamelijk saai. Veel tunnels, viaducten en geluidschermen. De pleidooien van Zef Hemel voor vertragen als oplossing?

    Hannover is een gigantisch winkelcentrum. Het lijkt er drukker dan ik op menig overstappunt heb gezien. Aangezien ik bijna een half uur heb kijk ik ook even buiten. Mensen in t-shirts. Man op paard op standbeeld voor het station. Daar had ik in Duitsland ook wel een collectie van kunnen starten.


    Treinen: 20
    Bussen: 2
    Trams: 15
    Boten: 1
    Metro’s: 14
    Fietsen: 1

    ____

  • Duitslandtour (7)

    De OV-fiets van het slot krijgen was eenvoudig. Eerst naar Olympiapark gefietst. Pas als je er bent valt op hoe mooi dat stadion in een landschapspark ligt. De ‘berg’ blijkt overigens uit puin te bestaan, en geen natuurlijk element, dus het is zeker een ‘landschap’. Fascinerend ook het ‘studentendorp’ met studio’s die hutjemutje op elkaar staan.

    Er zijn veel auto’s in München. Ze krijgen ook best veel ruimte (2 banen waar je 1 baan zou verwachten, lang niet alijtd duidelijk oversteken voor voetgangers). Maar op andere plekken zijn mooie landtunnels aangelegd als compromis tussen autobereikbaarheid en leefbaarheid.

    In het gigantisch park ‘Englische Garten’ ga ik even op een bankje zitten en begin aan het boek van Lieke Marsman: Op een andere planeet kunnen ze me redden. De knalroze cover verkocht het boek aan me toen ik pas bij Donner was. De zon schijnt en het is een prima dag om in een park een boek te lezen.

    Mensen zitten in de zon in de bedding van de Isar. Bij een stroomversnelling in het grote park is een man aan het surfen. Althans, hij valt om, klimt uit het water en begint dan opnieuw. Pas op de foto zie ik dat hij geen helm draagt. Er hangen veel bordjes dat dit niet mag en zijn zelfs eerstehulpkoffers aanwezig.

    Naast het boek van Lieke Marsman heeft ook de poster van de Jugendstil-tentoonstelling mij overgehaald er op de laatste dag toch nog te gaan kijken. Alle tentoonstellingen die ik hier bezoek ken ik dankzij goede posters op straat. De fotorol op mijn telefoon is mijn aantekingenboekje.

    Het is een mooie tentoonstelling die zeker door de audioguide wordt versterkt. Ik fotografeer vooral meubels en moet me binnenkort eens verdiepen in geschiedenis van multiplex, want dat werd al begin 1900 gebruikt.

    Bij de tramhalte op de terugweg blijk ik te wachten bij de Leica winkel. Dure camera’s. Als in: 8.000 euro. Zo’n stad is dit.

    ____

  • Duitslandtour (6)

    Als je in een wereldstad wil geraken, moet je niet alleen bij de plattegrond beginnen, maar ook bij de menselijke verhalen. In de hele stad zijn dit jaar allerlei evenementen over 1945 – het jaar van de bevrijding, het jaar van het einde van de oorlog.

    Vanochtend stap ik uit de tram in een hoogbouwbuurt. Bij zon ziet alles er mooi uit, ook beton. Een straat verder zit de bibliotheek. In de gang en aan de wanden is een low budget tentoonstelling opgezet, met tientallen posters met tekst en beeld. Er worden verhalen verteld. Bijvoorbeeld van een priester, van een burger die de trams dwars zag liggen op de bruggen over de Isar, van mensen die hun familie kwijt raakten.

    Een soldaat was gelegerd ten westen van Munchen en besloot, toen de Amerikanen kwamen, maar naar huis te lopen. Thuis aangekomen stond zjin huis nog overeind en pakte hij de sleutel uit z’n rugzak. HIj kon gewoon naar binnen. Zijn familie was geevacueerd naar het platteland. Een ander verhaal is het huis van schrijver Thomas Mann en het bezoek van zijn zoon Klaus in mei 1945. Alle posters zijn in het Duits gesteld, dus het is wel hard werken.

    De buurt lag destijds aan de rand van de stad. Zojuist heb ik Topotijdreis Beieren ontdekt.

    Topotijdreis Beieren. 1940.

    De zon schijnt hard en ik hou even pauze in een parkje. Een man in een blauwe joggingbroek en zwarte sweater komt naast me zitten en raaskalt, zonder wat te vragen, over de derde wereldoorlog en miljarden.

    Die volg het nieuws in ieder geval op de voet. Even ben ik bang dat dit een lange monoloog is maar hij vertrekt binnen een minuut, ook omdat ik hem negeer.

    Later ben ik bij het Lenbachhaus, een museum dat me behapbaar lijkt. Ze hebben een goede website met daarop allerlei werk digitaal toegankelijk en een archief met tentoonstellingen tot in de jaren 30. Een vrouw staat bij het portret van Helene Weigel met een kleurenwaaier. Ik maak een kort praatje, alleen in het echt kan je zien welk blauw haar jurk is.


    Treinen: 17
    Bussen: 2
    Trams: 11
    Boten: 1
    Metro’s: 11

    ____

  • Duitslandtour (5)

    München was koud vanochtend. Een oostenwind, rond het vriespunt, en de zon was nog niet krachtig genoeg om het aangenaam te maken. Omdat ik geen idee heb waar te beginnen volg ik de GPX van een binnenstadstour.

    Snel kom ik tot conclusies over München. Het is een grote stad, duidelijk een maat groter dan andere Duitse steden waar ik de afgelopen jaren was (Aachen, Bonn, Karlsruhe). Die hebben vaak wat historie, en dan vooral een centrum met jaren ’50 herbouw. München heeft imposante gebouwen, ensembles en zichtlijnen. Hamburg heeft veel minder zichtlijnen (wel de dure winkels) en Berlijn voelt veel gefragmenteerder.

    Rond 10.30 duiken steeds meer tourguides die grote groepen door de binnenstad loodsen. Een bus Italiaanse schoolkinderen wordt uitgeladen. Italie is inderdaad niet zover hier vandaan.

    Ik koop een nieuw rugzak aangezien mijn huidige rugzak aan het einde van het Latijn is en ze hier, op een uur van de Alpen, ongetwijfeld goede outdoor-winkels hebben. Iets buiten de binnenstad tref ik een gezellig koffiehuis. Ik bestel toast met hummus en twee koffie. Een tafel verderop spelen twee mannen Go. Dat spel zou ik ook eens moeten leren.

    Na een tramrit loop ik vanaf Schloss Nympenburg langs de kilometerslange zichtlijn de stad door. De zon schijnt en het is een rustige wandeling. De stadswijken zijn hier minstens zo interessant als de binnenstad. Er is geen spreadsheet die vertelt wat ik ga doen. Morgen maar eens proeven aan de intimiderende hoeveelheid musea die hier is.

    Treinen: 17
    Bussen: 2
    Trams: 7
    Boten: 1
    Metro’s: 8

    ____

  • Duitslandtour (4)

    In het hotel ligt de regionale krant klaar voor de gasten. Terwijl ik broodje gepocheerd ei eet lees ik over plaatselijke kwesties. In de gemeenteraad van een van de dorpen is een stevig debat gevoerd over de langzame aanleg van een fietspad. Een skier uit de buurt heeft goed gepresteerd in Noorwegen.

    Te vroeg verlaat ik hotel. Op het marktplein zit een Müller-drogisterij. Daar kan ik dan de scheerspullen kopen die ik toch mee had moeten nemen. Het verbaast me hoeveel randzaken ze er verkopen. Massa’s chocolade en gouden paashazen. Achterin de grote winkel zie ik een bordje ‘Spullen voor mannen’. Daar dan vast. Een oude man zit er uit te rusten op zijn rollator. Ik snuffel even en kies scheerspullen. Hij ziet dat ik straks weer verzorgd uit moet zien.

    Het bandje van mijn rugzak knapt en is niet meer te repareren. Ik weersta de neiging om direct in Friedrichshafen een outdoorwinkel op te gaan zoeken. Ik heb immers treinen te rijden. Door de zuidelijke Allgäu en Tirol, om dan via Garmisch Partenkirchen in München uit te komen.

    Mijn activititeit kan je ook wel omschrijven als ‘Rail Away Live’. Op sommige punten ben ik vrijwel de enige die in de trein zit. Buiten zie ik besneeuwde bergen en ik overweeg uit te stappen om te gaan kijken, maar ik ben niet echt voorbereid op dergelijke avonturen, bovendien is het buiten lang niet zo warm als in de trein.

    Het centraal station van Munchen telt maar liefst 32 perrons, ik kan met niet herinneren ooit op een breder opgezet station te zijn geweest. Het is maandagavond half zes en toch voelt het er niet heel druk. De avondspits loopt blijkbaar grotendeels via andere netwerken.

    (Wikipedia heeft een lijst met grootste stations, uiteraard. Munchen staat ex equo op eerste plaats qua aantal perrons, samen met Gare de Nord en Roma Termini).


    Treinen: 17
    Bussen: 1
    Trams: 4
    Boten: 1

    ____

*****