Totleben, die naam ken ik, denk ik terwijl ik bij een dode boom sta in het park van Paleis Soestdijk op een koude ochtend in december. Maar hoe zat het ook al weer?
Totleben was ik tegengekomen in het boek van Marcel Kurpershoek, ‘Volg de wolken‘. In dit reisboek gaat hij Xenophon achterna, een Griekse legerleider die zo’n 2.500 jaar terug van Noord Irak naar de kust van de Zwarte Zee trok. Een heldentocht zoals de Odysseus: een kern van waarheid vermengd met mythologie. Hoewel Xenophon de aanleiding voor het boek vormt, gaat het merendeel van het boek over Oost Turkije vandaag de dag. Daarmee duikt Kurpershoek in twee eeuwen vol conflicten tussen bevolkingsgroepen: Turken, Koerden, Armenen en nog andere kleinere groepen die leven in de bergen en dalen van Oost Turkije. Op die wijze belicht hij de historische context van wat we nu de Armeense genocide noemen. Een van de aspecten daarin is het aanwakkeren van nationalisme in de 19e eeuw en de daar analoog aanlopende Russische ambitie grote delen van het wankele Ottomaanse rijk te veroveren. Zodoende stuitte ik op ene generaal Totleben die in 1877 de stad Kars veroverde, op de grens van Turkije en de Kaukasus.
Voor het overige: Kurpershoek boek is mij te ongestructureerd om echt fijn leesbaar te zijn, maar bevat wel een boel nuttige uitleg over (reizen in) Oost Turkije (wilde ik ook ooit nog eens).
Vanwege de Escher tentoonstelling belandde ik op Paleis Soestdijk. Dit is een mooie overzichtstentoonstelling van leven en werken van Escher, waarbij vooral de Italiaanse periode mooi was. En passant bezocht ik ook het paleis en het park Soestdijk, een leuke inkijk in een paar eeuwen Oranjegeschiedenis. Een Russische telg van de Oranjes, Anna Paulowna, was zo onder de indruk van de prestaties van het Russische leger en in het bijzonder Totleben, dat ze een speciale boom plantte in de tuin van Soestdijk als herinnering aan de inname van Kars.
Ondertussen ben ik Totleben al 3 weken niet tegengekomen, dus waarschijnlijk was het een eenmalige ontmoeting.
Geef een reactie